घोडेजिन-भोरप्या घाटांची उतराई चढाई

पायथ्यातून भव्य सुधागड दृश्य

दिवस १:१२ मे २०१८
दूर खोलवर दिसणाऱ्या कोंडगाव धरणापलीकडे पेडली गाव दिवेलागणीच्या वेळेला हळूहळू उजळू लागले होते.डावीकडे दूरवर दिसणारा धूसर सरसगडाचा माथा बऱ्याच आठवणींना उजाळा देत होता.पश्चिमेला क्षितिजावर सूर्यास्ताचे लाल रंग पसरायला सुरुवात झाली अन वाघजाई घाटाच्या माथ्यावर बराच वेळ अंतर्धान पावलेली आमची चौकडी सूर्यनारायणाला पाठ दाखवत तैलबैला गावाकडे निघाली.

  सह्याद्री माथ्यावर निवांत सांजवेळी 

रोकडे मावशींकडे भात आमटीची आधीच सोय केल्यामुळे निश्चिन्त मनाने गावातल्या काही पिकलेल्या मंडळींबरोबर उद्याच्या डोंगरयात्रेबद्दल वार्तालाभ करण्यात आला.तैलबैलापासून कोकणात उतरायला वाघजाई,सवाष्णी(सुवासिनी),घोडेजिन,भोरप्या(उत्तरेपासून-दक्षिणेकडे) या घाटवाटा आहेत.वाघजाई आणि सवाष्णी या वाटा अजूनही बऱ्याच वापरात असून पूर्णपणे मळलेल्या आहेत.घोडेजिन आणि भोरप्या घाटाच्या वाटेला काही डोंगरयात्री सोडले तर कोणी जात नाहीत त्यामुळे या वाटा अजूनही अनवटच म्हणाव्या लागतील.
घोडेजिन घाट तर ठीक आहे पण भोरप्या कुठं आहे? काही खाणाखुणा सांगितल्यावर भोरप्याला स्थानिक लोक वाघुरधव किंवा वाघाची नाळ म्हणतात अन भोरप्या हे नाव कवचितच वापरात आहे असं कळलं. वाघुरधव का तर घाटाच्या पायथ्याला पाण्याचे डोह असून वाघ तिथं पाणी प्यायला यायचे किंवा या नाळेत वाघांचा वावर असायचा म्हणून वाघाची नाळ असो.असंही आमच्या चौकडीतील तीन वाघ उद्या या नाळेत वावरणार होतो.

सूर्यास्त पाहण्यासाठी वाघजाई घाटमाथ्याकडे वाटचाल

रोकडे मावशींच्या शेणाने सारवलेल्या घरात चुलीसमोर बसून गरम-गरम आमटी भातावर जो काही ताव मारला अहाहाहा मजा आली.तैलबैला गावात मुक्काम न करता गावाबाहेर पश्चिमेला मोकळ्या पठारावर मुक्काम करायचं आधीच ठरलं होत.शाका उचलून मस्त मोकळ्या पठारावर निरभ्र आकाशाखाली मनातलं चांदणं अनुभवत पथाऱ्या पसरल्या.मस्त गुलाबी थंडीत तैलबैला नजरेसमोर ठेवत स्लीपिंग बॅगमध्ये शिरलो.

 चुलीवरचे गरम गरम जेवण 

तैलबैलाच्या सानिध्यात निवांत क्षण  

दिवस २:१३ मे २०१८
कालच्या सुग्रास अन भरगच्च जेवणामुळे आपोआपच सकाळी लवकर जाग आली.मोकळ्या पठारावर आन्हिकं उरकायला जास्त कष्ट नाही पडले.रोकडे मावशींकडे नाश्ता उरकला.संदीप पाटील,आकाश सराफ,सारिका पाटील ह्या सह्यमित्रांची भेट अचानक झाली.ही मंडळी आज तैलबैला आरोहणासाठी आली होती.

घोडेजिन वाटेवरून मागे दिसणारा तैलबैला 

दशरथ मामांना घेऊन तैलबैलाकडे कूच केलं.१० मिनिटांत तैलबैलाची वाट सोडून पश्चिमेकडे निघालो.तैलबैला डावीकडे ठेवत काही वेळ चालल्यावर दक्षिणेला सुधागडाच भव्य पठार लक्ष वेधून घेत.डोळे बारीक केल्यास सुधागडावरील भोराई देवीच मंदीर सहजपणे दिसत.अर्ध्या तासात सवाष्णी घाटाच्या माथ्यावर पोहोचलो.सवाष्णी,वाघजाई या दोन घाटवाटा बऱ्यापैकी वापरात असल्यामुळे त्यांचा माथा गाठणं तसं अवघड नाही.काही वेळ सुधागड निरखून घोडेजिन माथ्याकडे निघालो.
सवाष्णी पासून डावीकडे १० मिनिटे आडवे गेल्यावर घोडेजिन घाटाच्या माथ्यावर पोहोचलो.भव्य सुधागड अगदीच पुढ्यात दिसतो.उजवीकडे धोंडसे गाव,सरसगड नजरेस पडतात.धोंडसे गावातून सुधागडला जाणाऱ्या महादरवाजाच्या वाटेचे सुंदर दर्शन घोडेजिन माथ्यावरून होते.डावीकडे केवणीच भव्य पठार अन नाणदांड घाटाची सोंड ओळखणं तस अवघड नाही.

 घोडेजिन माथ्यावरून दिसणारा भव्य सुधागड

घोडेजिन वाटेवर डांगे सर,प्रसाद अन निळू भाऊ 

नेहमीच्या डोंगरसोंडेवर असणाऱ्या घाटांसारखीच घोडेजिन घाटाची सुरुवात होती.तीव्र उताराच्या वाटेने उतराई सुरु केली.वाट जास्त वापरात नसल्याने घसारा बराच होता.ब्रेक लावत लावत १५-२० मिनिटांची उतराई केल्यावर पायावरचा ताण साधारण कमी झाला.एकूणच एवढा तीव्र उतार बघता दशरथ मामा:"इथून घोडी कशी काय जात असतील?एव्हडी बारीक वाट मला नाही वाटत घोडी जात असावीत?" आम्हीही इथून घोडी जाऊच शकत नाहीत यावर ठाम होतो.मग या वाटेला घोडेजिन का म्हणतात? याच उत्तर आम्हाला तासाभराने मिळालं.

 या सुळक्यांच्या डावीकडे गणपती खिंड आहे 

घोडेजिन माथ्यापासून तासभर उतराई केल्यावर एका मोठ्या ओढ्यात पोहोचलो.इथून सुधागड गाठायचा असेल तर उजवीकडे वळावं.साधारण तासाभरात महादरवाज्याने सुधागडला पोहोचता येईल.डावीकडे काही सुळके अन गणपती खिंड दिसते.नाळेची एक वाट डावीकडून या ओढ्यात उतरते याच नाळेच्या डाव्या बाजूने गणपती खिंड गाठायची होती.क्षणभर विश्रांती घेऊन नाळेत उतरलो.
नाळेतून लागलीच डावीकडे जंगलात शिरणाऱ्या अस्पष्ट वाटेने निघालो.पालापाचोळ्यातील अदृश्य वाटेने करकर आवाज करत नाळेच्या उजव्या बाजूला गेल्यावर साधारण वार्म-अप चढाई करत खिंड गाठली.खिंडीतून मागे घोडेजिन घाटाच्या सोंडेचे संपूर्ण दर्शन होते.डावीकडे इटुकला घनगड उंचावर दिसतो.

गणपती खिंडीतून पूर्वेकडे घनगड अन मारठाण्याचा डोंगर 

गणपती खिंडीतून घोडेजिन घाटाची सोंड

खिंडीतून डावीकडे एक झक्क मळलेली वाट जाते याच वाटेने आडवे जात भोरप्या घाटाच्या वाटेला लागायचा प्लॅन पुढच्या १० मिनिटांतच बदलावा लागला.वाट वापरात नसल्यामुळे की काय लयच अडचण पुढे होती.इथूनच एक वाट उत्तरेला एका नाळेत शिरते ही वाट कोणती बुआ? तर काही कातकरी लोकच या वाटेने माथा गाठतात तुम्हांला नाय जमायचं असं ठाकरवाडीतील मामांकडून नंतर कळालं.
प्लॅन बी नुसार मळलेल्या ऐसपैस वाटेने ठाकरवाडीकडे उतरून खालच्या मोठ्या ओढ्याला गाठायचं ठरलं.अर्ध्या तासात खालच्या पठारावर पोहोचलो अन सुधागडाच्या पूर्व कातळभिंतीचे सूंदर दर्शन झाले.तिवईचा वेढा डोंगर उंचावलेला दिसतो.ठाकूरवाडीची वाट सोडून डावीकडे ओढ्यात उतरायला २० मिनिटे पुरे झाली.

सुधागडाची पूर्व कातळभिंत

सुधागडाचा कडेलोट कडा

ओढ्याच्या काठाला बसलेल्या ठाकूरवाडीतल्या मामांबरोबर थोड्या गप्पा मारल्या.अंग ओल करून ओढ्याच्या काठाने मळलेल्या वाटेने पूर्वेला निघालो.साधारण चढ-उतार करत वाट ओढ्याच्या काठाने पुढे सरकते.काही वेळात डावीकडून एक नाळेची वाट येऊन मिळते.आधी सांगितल्याप्रमाणे या नाळेचा उपयोय फक्त कातकरी लोक करतात त्यामुळे वाट ही अशी नाहीच.पुढे एक तीव्र चढाई करून पठारावर पोहोचल्यावर भोरप्या घाटाची खिंड समोर दिसते.भोरप्याची खिंड तशी कमी उंचीची त्यामुळे तासाभरात माथा गाठू असा अंदाज बांधला.भर उन्हात भोरप्या घाटातला झाडोरा पाहून समाधान वाटले.भोरप्या घाटाची नाळ जिथं उतरते तिथेच छोटासा झरा आहे अन शांत सावलीही.कलिंगड खाऊन पोटोबा उरकला.वेळ:सकाळी:११.१५

      तिवई डोंगर

भोरप्या नाळेकडे वाटचाल

याच ठिकाणी बरेच पाण्याचे डोह आहेत जिथे वाघ पाणी प्यायला यायचे म्हणे म्हणून भोरप्या घाटाला वाघुरधव(वाघाचे डोह)किंवा वाघाची नाळ हे नाव स्थानिकांमध्ये प्रसिध्द आहे.जास्त उसंत न घेता नाळेत प्रवेश केला.सुरुवातीला साधारण सपाटीने भक्कम दगडगोट्यांवरून चालल्यावर नेहमीसारखीच नाळेची चढाई सुरु होते.आजूबाजूला असलेल्या झाडोऱ्यामुळे अधून मधून येणारी वाऱ्याची झुळूक गारवा देत होती.नाळेतून उजवी डावी घेत काही सोपे कातळटप्पे चढून साधारण ३० मिनिटांत अर्धी चढाई पूर्ण झाली अन थोडा वेळ विसावलो.

पायथ्यातून भोरप्या घाट/वाघ नाळ/वाघुरधव  

भोरप्या घाट/वाघ नाळ/वाघुरधव सुरुवात  

भोरप्या घाट माथा जंगलटप्पा सुरुवात  

पुढच्या टप्प्यात झाडांचा ठणठणाट.तीव्र चढाई अन आग ओकणारा सूर्य त्यामुळे एकाच दमात धापा टाकत उंचावर दिसणार झाड गाठल.बाकीचे मंडळ येईपर्यंत १० मिनिटे मस्त आराम केला.इथून झक्क जंगलाची वाट सुरु होते.नाळेची वाट सोडून उजवी घेत जंगलात शिरलो.किर्रर्र जंगलातील १० मिनिटांची चढाई भोरप्या नाळेच्या उजव्या खांद्यावर घेऊन जाते.डावीकडे तैलबैलाचे सुंदर दर्शन होते.वेळ:दुपारी:१.१५

भोरप्या घाट माथ्यावरून तैलबैला दृश्य 

निळू,प्रसाद,डांगे सर अन दशरथ मामा

भोरप्या नाळ पाठीमागे ठेवत पूर्वेला जंगलात चढणाऱ्या वाटेने चढ चढायच्या आत संपला आणि पठारावर प्रवेश झाला.बरीचशी करवंद पोटात ढकलली.उत्तरेला जाणाऱ्या बैलगाडी रस्त्याने अर्धा तासात तैलबैला गाठलं तेव्हा तैलबैला किल्ल्याची प्रदिक्षणा पूर्ण झाली होती.

या डोंगरयात्रेचा संपूर्ण विडिओ पाहण्यासाठी खालील लिंक क्लीक करा

महत्वाच्या नोंदी:

सुरवात:तैलबैला  शेवट:तैलबैला
मार्ग: तैलबैला-घोडेजिन घाट-गणपती खिंड-भोरप्या घाट-तैलबैला
श्रेणी:मध्यम 
एकूण डोंगरयात्रा: ९.३ किमी
वेळ:७.३० तास 

चढाई उतराईतील टप्पे:
तैलबैला(६६० मीटर्स)-घोडेजिन माथा-(५९५ मीटर्स)-गणपती खिंड(३८० मीटर्स)-ठाकूरवाडी पायथा (११५ मीटर्स)-भोरप्या घाट पायथा-(२२० मीटर्स)-भोरप्या घाट माथा-(६४०मीटर्स)

प्रसन्न वाघ
वाईल्ड ट्रेक ऍडव्हेंचर