Saturday 23 June 2018

घोणदांड-खडसांबळे लेणी-डेऱ्या घाटांची उतराई चढाई

              जिमखोड्याच्या खिंडीत आप्पा..मागे तैलबैला
आप्पा..एक ४७ वर्षांचे तरुण गिर्यारोहक.आप्पा ज्या ट्रेकला असायचे तो ट्रेक,मग तो कितीही अवघड असो हसत खेळत पूर्ण व्हायचा.ट्रेकमध्ये ग्रुप ३०चा असो किंवा ५०,लहान असो किंवा थोर,पुरुष असो किंवा महिला सर्वांशीच हसत खेळत जमवून घेण्याचा अन सर्वाना मदत करण्याचा हातखंडा फक्त आप्पांकडेच होता.कोणताही ट्रेक पूर्ण झाल्यावर आप्पांशी मैत्री न झालेला सदस्य सापडणे तितकंच अवघड जितकं सह्याद्रीच्या घाटवाटा.
आप्पांशी मैत्रीही २ वर्षांपूर्वी नळीची वाट हरिश्चंद्रगडच्या अशाच एका अवघड घाटवाटेवर झाली अन मग कितीतरी डोंगरयात्रेत त्यांचा सहवास लाभला.सह्याद्रीत भटकंती करून सह्याद्रीमय होणं फार थोड्या जणांना जमत त्यात आप्पांना सह्याद्रीत लहान मुलांसारखं बागडताना पाहताना दमलेल्या सदस्यांचा थकवा दूर पळून जाताना बऱ्याचदा आम्ही जवळून पाहिलं होत.
अशा दिलखुलास,चिरतरुण आप्पांचं दि.५ जून २०१८ रोजी आपल्या सर्वांमधून निघून जाण ही मनाला चटका लावून जाणारी दुःखद घटना घडली.खाली केलेला ट्रेक हा आप्पांबरोबर केलेला शेवटचा ट्रेक होता.त्यांच्याबद्दल जेवढ लिहावं तेवढं कमीच आहे.बऱ्याच डोंगरयात्रा अधुऱ्या सोडून अनंतात विलीन झालेल्या आप्पांना भावपूर्ण श्रद्धांजली.
                   एकोले गावातून दिसणारा घनगड
दिवस १: २१ एप्रिल २०१८
संध्याकाळच्या सोनेरी किरणांमध्ये सोनपिवळ्या सळसळणाऱ्या गवतावरून तैलबैला उजवीकडे ठेवत जिमखोड्याच्या खिंडीकडे निघालो.एकोले ते केवणी पठार हा टप्पा तासाभराचा.ह्या टप्प्यात जिमखोड्याच्या खिंडीतून उत्तरेला तैलबैलाचे सुंदर दृश्य बघत कलत्या सूर्यनारायणाबरोबर खिंडीतून काढता पाय घेतला.२५-३० मिनिटांत केवणीच्या भव्य पठारावर पोहोचल्यावर मागे तैलबैला अन घनगड अगदीच बुटके भासतात.वेळ संध्याकाळी:६.३०
              केवणीच्या वाटेवरून मागे दिसणारा घनगड    
            जिमखोड्याच्या खिंडीजवळ भ्रमणमंडळ  
        जिमखोड्याच्या खिंडीपासून केवणीची वाट 
केवणीच्या भव्य पठारावर ढेबे मामांचे एकमेव घर.हे जोडपं बऱ्याच वर्षांपासून येणाऱ्या जाणाऱ्या डोंगरयात्रींचं अगत्य करत आहेत.ढेबे मामा अन आमची गट्टी तशी फार जुनी.२०१२ मध्ये घनगड-केवणी-नाळेची वाट-सुधागड-ठाकूरवाडी अन त्यानंतर २०१३ मध्ये पवनानगर-तिकोना-तुंग-घनगड-केवणी-नाणदांड-सुधागड-धोंडसे या डोंगरयात्रांच्या वेळी ढेबे मामांच्या अंगणात मुक्काम केला होता.ढेबे मामांच्या अंगणात शाका उतरवल्या तेव्हा पश्चिमेला क्षितिजावर श्यामरंगाच्या सुंदर छटा उमटायला सुरुवात झाली होती.जवळच असलेल्या पाण्याच्या झऱ्यावरून सर्व मंडळाने पाणी भरून आणले.

                       रम्य संध्याकाळी केवणी पठार
प्रसाद अन योगिताने पुण्यातून निघतानाच तांबडा पांढरा आणला होता.शाकाहारी मंडळींसाठी ढेबे मावशींनी मस्त पिठलं भात बनवलं.जेवणावर हात आडवा केला.भव्य केवणी पठारावर शतपावली करून पथाऱ्या पसरल्या.दूरवर घनगड पायथ्याला लावलेल्या वणव्यामुळे तेवढा भाग उजळून निघाला होता बाकी किर्रर्र अंधारात अंगणातील चांदणं बघत कधी झोप लागली कळालं पण नाही. 
दिवस २:२२ एप्रिल २०१८ 
सकाळी चहा घेऊन ढेबे मामांना सांगाती घेतलं.नाळेची वाट अन घोणदांड या वाटा केवणी पठारावरून दक्षिणेला उतरतात.काही पडकी घर,शाळा पार करून मोकळ्या पठारावर मळलेल्या वाटेवर झराझरा चालत अर्ध्या तासात घोणदांडेच्या माथ्यावर पोहोचलो.खाली कोकणातील नागशेत,नेणवलीतील टुमदार वाड्या दिसतात.समोर गाढवलोट,अंधारबनाची वाट पूर्वी केलेल्या डोंगरयात्रांची आठवण करून देत होती.पूर्वेला समान उंचीवर डेऱ्या घाटाचा माथा खुणवत होता. वेळ सकाळी:८

                        नाणदांड माथ्यावरून सुधागड दृश्य
                 घोणदांड वाटेवर लागणाऱ्या दगडाच्या राशी 
सुरुवातीला साधारण घसाऱ्यातून उतराई असून ग्रीष्मातील पानगळीमुळे पूर्ण पायवाट झाकली गेली होती.करकर आवाज करत २-३ टप्पे उतरल्यावर पश्चिमेला कड्यात खडसांबळे लेण्यांनी दर्शन दिले.या ठिकाणी साधारण सपाटी असून सोंड सोडून वाट डावीकडे वळते.(सोंडेवरून सरळ खाली उतरायला वाट नाही).समोर इवलासा घनगड आता उंचावर भासतो.१० मिनिटांच्या उतराई नंतर वाट गच्च जंगलात शिरते.डेऱ्या घटकडून येणारी मळलेली वाट शोधण तसं अवघड नाही पण तरीही थोडं इकडं तिकडं बघायची गरज पडू शकते.मळलेल्या वाटेवर क्षणभर विश्रांती झाली.वेळ सकाळी:९
                                 घोणदांड घाटाची वाट 

             घोणदांड घाटाची सोंड..इथून वाट पूर्वेला उतरते
इथून दक्षिणेला नेणवलीत किंवा पश्चिमेला खडसांबळेत उतरता येत.आम्ही खडसांबळे लेण्याकडे मोर्चा वळवला.सुंदर अशा पठारावरून जाणाऱ्या मळलेल्या वाटेने लेण्यांच्या पायथाला पोहोचणं तसं सोपं आहे.जंगलटप्पा सुरु झाला की बऱ्याचशा वाटा आपल्याला चकवू पाहतात त्यामुळे दिशा नीट लक्षात ठेवण उत्तम.घोणदांडेच्या पायथ्यातून लेण्या गाठायला पाऊण तास पुरे होतो.सुंदर अशा लेण्या अन स्तूप पाहून १५ मिनिटांतच डेऱ्या घाटाकडे निघालो.वेळ सकाळी:१०
                                खडसांबळे लेण्यांकडे वाटचाल 
आल्यावाटेने परत अर्धा तास चालल्यावर एक झाड बघून पोटोबा उरकायचा ठरलं.नेहमीप्रमाणे काकड्या,कलिंगड,कैऱ्या अन इतर नानाविध पदार्थ पोटात ढकलून पोटोबा शांत केला.ढेबे मामांना पुढची वाट विचारून टाटा केला.असाच पठारावरून वळसा घालत डेऱ्या घाटाच्या पायथ्याला वाट जात असावी असा अंदाज वाट उताराला लागताच फोल ठरला.पूर्वेला खाली असलेल्या ओढ्यात वाट उतरत होती.१०० मीटरची उतराई-चढाई वाढणार म्हणजे कडक उन्हात अन कोकणच्या उकाड्यात परीक्षाच की.सकाळपासून पाण्याचा स्रोत कुठेही न मिळाल्यामुळे जवळचे पाणीही मस्त कोमट झाले होते.ओढ्याच्या वरच्या बाजूला काही कोंडात पाणी तुडुंब होते पण त्याच्या उग्र वासामुळे त्याचा अंग,कपडे ओले करण्यासाठीच उपयोग करता आला.
                                  डेऱ्या घाटाकडे वाटचाल          
                          पायथ्यातून घोणदांड घाटाची सोंड
उघड्या बोडक्या छातीवरून सुरुवातीची चढाई आस्तेकदम करावी लागली.साधारण अर्धा तास तीव्र चढाई केल्यावर वरच्या पठारावर पोहोचलो.मागे घोणदांडेची सोंड सुंदर दिसते.थोडं विसावून पठारावरून पूर्वेला निघालो.१५ मिनिटांचा वळसा घातल्यावर डावीकडे डेऱ्या घाटाची वाट गवसली.वेळ दुपारी:१२.१५
              डेऱ्या घाटा सुरुवात..मागे घोणदांड घाटाची सोंड
डेऱ्या सारख्या दिसणाऱ्या डोंगरांमुळे या घाटाला डेऱ्या घाट म्हणतात.असेच बरेच डेरे या भागातील डोंगररांगेत दिसतात(नाणदांड,अंधारबन).वाट झक्क मळलेली असली तरी उभा चढ नक्कीच दम काढतो.एका सुरात चढाई करत पाऊण तासात कातळटप्प्याखाली पोहोचलो.भिंतीतून आडव्या जाणाऱ्या वाटेवर बऱ्याच पावट्या केलेल्या असल्या तरी डावीकडे असणाऱ्या दारीमुळे या टप्प्यावर काळजी घ्यावी.कातळटप्पा सोपा असला तरी पावसाळ्यात टाळणे उत्तम.सुरक्षा दोर फिक्स करायला जागा अशी नाही.काळजीपूर्वक हा टप्पा पार केल्यावर वाट परत उजवी घेते.
             डेऱ्या घाट कातळटप्पा..पावसाळ्यात टाळणे उत्तम                 
१५ मिनिटांचे २ टप्पे परत डावी-उजवी घेत माथ्यावर घेऊन जातात.डावीकडे केवणी पठार समान उंचीवर दिसते.भन्नाट वारा अंगावर घेत सकाळी केलेल्या घोणदांडेच्या सोंडेचे निरीक्षण केले.पायथ्यातून पाहिलेल्या सुळक्यांचे माथ्यावरून सुंदर दर्शन होते.
                         डेऱ्या घाटाच्या माथ्याजवळ 
                         माथ्याजवळून सुळक्याचे दिसणारे माथे
                                   आसनवाडीत पोहोचताना 
    निळू,प्रसन्न,आप्पा,सुरज,मंदार,जनार्दन,जगदीश सर,संदीप,कीर्ती,रसिका आणि योगिता
थोड विसावून एक वॉर्म उप चढ चढला अन सपाटी लागली.साधारण अर्ध्या तासात पायांना गती देत आसनवाडी गाठली.लिटरभर थंड पाणी पिऊन आत्मा शांत केला.ट्रॅव्हलर गावाबाहेर आलीच होती लागलीच स्थानबद्ध झालो.घुटके,भांबुर्डे मागे टाकत परतीचा प्रवास सुरु झाला होता. 
                                             या ट्रेकचा नकाशा 

घोणदांड घाट ट्रेकचा विडिओ पाहण्यासाठी खालील लिंक क्लीक करा 


या डोंगरयात्रेला जोडून खालील डोंगरयात्रा करता येईल

नोट:
१.उन्हाळ्यात पाण्याची सोय केवणी सोडल्यावर आसनवाडी गाठेपर्यंत कुठेही नाही.डेऱ्या घाटाच्या अलीकडे कोंडात पाणी मिळू शकेल पण शुद्धता तपासून प्यावे. 
२.डेऱ्या घाटातील कातळटप्पा सोपा असला तरी पावसाळ्यात धोकादायक.शक्यतो पावसाळ्यात डेऱ्या घाट टाळावा. 

महत्वाच्या नोंदी:
सुरवात:एकोले  शेवट:आसनवाडी
मार्ग:एकोले-केवणी-घोणदांड-खडसांबळे लेणी-डेऱ्या घाट-आसनवाडी
श्रेणी:मध्यम 
एकूण डोंगरयात्रा: १५.७किमी
वेळ:८ तास 

चढाई उतराईतील टप्पे:
एकोले(६३० मीटर्स)-जिमखोड्याची खिंड-(६२०मीटर्स)-केवणी(६१० मीटर्स)-घोणदांड माथा(५७० मीटर्स)-घोणदांड पायथा(१७६ मीटर्स)-खडसांबळे लेणी-(२१० मीटर्स)-डेऱ्या घाट पायथा-(१२० मीटर्स)-डेऱ्या घाट माथा(५८० मीटर्स)-आसनवाडी(६२५ मीटर्स)

प्रसन्न वाघ
वाईल्ड ट्रेक ऍडव्हेंचर