खुट्याचं दार-दुर्ग किल्ला-ढाकोबा-दाऱ्या घाटांची चढाई उतराई-उत्तरार्ध

                    दुर्ग किल्ल्याकडून ढाकोबाच्या वाटेवरचा रम्य प्रवास 

या डोंगरयात्रेचा पूर्वार्ध येथे वाचा
खुट्याचं दार-दुर्ग-ढाकोबा-दाऱ्या घाटांची चढाई उतराई पुर्वार्ध

दिवस २:६ नोव्हेंबर २०१६
पहाटे ५ ला कोणाच्यातरी खुडबुडण्याने जाग आली.मंदिरापासून लांबवर योग्य जागा बघून आन्हिकं उरकली.दुर्गवाडीतील अमोल पारधे हा मुलगा वाटाड्या म्हणून येणार होता म्हणून यदु मामांनी भांडी दुर्गवाडीत पोहोचवायची जबाबदारी घेतली.यदु मामांना टाटा करून दुर्गा देवीच्या मंदिरापासून पूर्वेकडे जाणाऱ्या (दुर्ग उजव्या हाताला ठेवत)पायवाटेने १० मिनिटं दुर्ग किल्ल्याला वळसा घालत सपाटीवर चालल्यावर बरोबर दुर्ग किल्ला पाठीमागे दिसतो अन वाट डावीकडे उताराला लागते.वेळ सकाळी:७

५ मिनिटांच्या उतराई नंतर काही शेती नजरेस पडते.शेताडी पार करून डाव्या अंगावरून एक मळलेली वाट पुढे जाते.काही वेळातच एक खळाळणारा ओढा समोर येतो.मिळालेल्या माहितीप्रमाणे या ओढ्यात चांगलं उन्हाळ्यापर्यंत पाणी टिकत.या ओढ्यावरच पुढे भिवडे गावाजवळ रामजेवाडी पाझर तलाव बांधलेला आहे.सुंदर अशा पाऊलवाटेने पायवाट ओढ्याच्या काठाकाठाने चढउतार करत पुढे घेऊन जाते.आता आम्ही खळग्यात पोहोचल्यामुळे ढाकोबा नजरेआड होतो.इथे एक निसर्गाचा चमत्कार बघायला मिळाला.निघोजच्या रांजणखळग्यासारखे बरेचसे खळगे इथं बघायला मिळाली.त्या निवांत ठिकाणी १०-१५ मिनिटं विसावून सभोवतालच्या निसर्गाचा आस्वाद घेतला.मागे दुर्ग किल्ल्याचा माथा कमळगडाचीआठवण करून देत होता. वेळ:सकाळी ८.१५

                 ढाकोबाच्या वाटेवर दिसणारे रांजणखळगे 
रांजणखळग्या नंतर काही वेळात पाणी कमी असलेल्या बाजुने ओढा पार केला.पावसाळ्यात हा टप्पा टाळलेलाच बरा.वाट लगेच जंगलात शिरते अन चढाई टप्पा सुरु होतो.साधारण १० मिनिटांचा वार्म अप चढ चढून पठारावर पोहोचताच ढाकोबा शिखर समोर अगदीच जवळ भासते.मागे दुर्गदूरवर गेल्याची जाणीव होते.बाकीचे मंडळ अजूनही फोटो काढत येत असल्यामुळे पोटोबा करण्याचे ठरले.काही फळ अन प्रजेश स्पेशल खाकरा खाऊन कोवळ्या उन्हात क्षणभर विश्रांती झाली.वेळ सकाळी:९

     ढाकोबाजवळ पोहोचताना ..इथून पूर्वेला १० मिनिटांच्या अंतरावर ढाकोबा मंदीर आहे 
डावीकडे ढाकोबा माथा खुणावत होता पण आम्हाला ढाकोबा दर्शन घेऊन ढाकोबा माथा गाठायचा असल्याने उजवीकडे(पूर्वेला) जाणाऱ्या वाटेने एक जंगलटप्पा पार करत १५ मिनिटांत ढाकोबा मंदिराजवळ पोहोचलो.सकाळच्या प्रसन्न वातावरणात ढाकोबाचे दर्शन घेऊन भ्रमणमंडळाचा ग्रुपफोटो घेण्यात आला.मंदिरासमोरच पठार भव्य असून डावीकडे अंबोली गावात जाणारी वाट आहे(१.३० ते २ तास ही वाट पुढे ढाकोबा मार्गाला मिळते).

              ढाकोबा मंदीर..मागे ढाकोबा शिखर 
आल्यावाटेने १० मिनिटे मागे फिरून उजवीकडे जंगलात चढणारी वाट धरली.१० मिनिटांच्या चढाईनंतर छोटस पठार लागते.पठारावर गोल खडकांच्या राशी पसरलेल्या आहेत.ढाकोबा शिखर इथून हाकेच्या अंतरावर दिसत असले तरी ढाकोबाच्या दक्षिणेकडील धारेवरून माथा गाठायला २० मिनिटे लागली.भन्नाट वाऱ्याने आमचे स्वागत करत समोरचा नजारा खुला केला.
समोर दिसणारी भीषण दरी जीवाचा थरकाप उडवते.उजवीकडे जीवधन,वानरलिंगी दृश्य केवळ अवर्णनीय.मला नाही वाटत ढाकोबापेक्षा इतर कुठूनही जीवधन एवढा सुंदर दिसत असावा.नाणेघाट,अंजनावळेचे डोंगर,त्यामागे हरिश्चंद्रगड असा बराचसा मुलुख नजरेस पडतो.दाऱ्या घाटाची खिंड बरीच खोलवर दिसते.पळू गाव बघून अजून बराच पल्ला आहे याची जाणीव होते.मागे दूरवर दुर्ग किल्ला काल व्यतीत केलेल्या रम्य संध्याकाळची आठवण करून देत होता.१५मिनिटे स्तब्ध होऊन हे दृश्य डोळ्यात साठवले.काही फोटोज काढून शिदोऱ्या उघडल्या.पोटोबा उरकून पूर्वेकडून अंबोलीला उतरणाऱ्या वाटेने उतराई सुरु केली.वेळ सकाळी:११.१५

     ढाकोबा मंदीराकडून ढाकोबा शिखराकडे वाटचाल

       ढाकोबा शिखर नजरेच्या टप्प्यात येताना    
      ढाकोबा शिखरावरून जिवधन किल्ल्याचे दृश्य 

            ढाकोबा शिखरावर भ्रमणमंडळ 
थोड्याश्या अडचणीच्या वाटेने १० मिनिटांत खालच्या पठारावर पोहोचलो.थोडं उजवीकडे सपाटीने चालल्यावर ढाकोबा मंदिराकडून येणारी मळलेली वाट गवसली.ढाकोबा शिखर वेगाने मागे टाकत त्या सोप्या वाटेने थोडा वेळ चालल्यावर वाट उताराला लागते अन अंबोली गाव दृष्टीक्षेपात येत.एका झुळझुळणाऱ्या ओढ्यावर मिनी अंघोळ करून तापलेली शरीरं थंड केली.इथून एक वाट (शॉर्टकट म्हणा)डायरेक्ट दाऱ्या घाटाच्या मुखाशी पोहोचते असं आम्हाला नंतर समजलं.आम्ही नेहमीच्या धोपट मार्गाने अंबोलीकडे जाणारा मार्ग धरला.एक सोपा कातळटप्पा पार केल्यावर उजवीकडे भली मोठी निसर्गनिर्मित गुहा नजरेस पडते.आडवाट करून गुहा पाहून परत आलो.अंबोली जवळ येताच डावीकडे खिंडीकडे जाणारा ओढ्याचा मार्ग आहे त्याने साधारण १५-२० मिनिटात दाऱ्या घाटाच्या माथ्यावर पोहोचलो.वेळ दुपारी १२.४५

                  दाऱ्याघाट माथा व देवस्थान 
दाऱ्या घाटाच्या सुरुवातीलाच देवाचं छोटस स्थान आहे.थोडासा पोटोबा उरकण्यात आला.ब्रह्मा सरांनी नेहमीप्रमाणे फावल्या वेळात वामकुक्षी घेतली.इथूनच डावीकडची पायवाट ढाकोबाला शॉर्टकट आहे असं आम्हाला समजलं असो.ठरल्याप्रमाणे आमच्या वाटाड्याने आम्हाला टाटा करत अंबोलीची वाट धरली.आम्ही 
शाका पाठीवर चढवून या डोंगरयात्रेच्या शेवटच्या आव्हानाकडे निघालो.

                    दाऱ्याघाट सुरुवात 
सुरुवातीला सह्यकडे पाहून डोळे विस्फारतात अन नंतर कड्यातून जाणारी बारीकशी वाट पाहून ज्याने या वाटा शोधल्या त्याचे कौतुक वाटते.वाट कड्यातून यु टूर्न घेत घळीत पोहोचते अन सुरु होतो मोठं मोठाल्या दगडमधून टुणून टुणूक उतराईचा प्रवास.आपल्या आवडीने प्रत्येक सदस्य दगड निरखून मार्गक्रमण करत होते.साधारण तासभर उतरल्यावर एक डावीकडे जाणारी पण अस्पष्ट अशी वाट दिसली ही वाट असावी असा समज झाला अन आम्ही घळीतील वाट सोडून चुकीची(हे नंतर कळालं) जंगलात घुसणारी वाट धरली.बरीचशी झाडे वाटेवर आडवी पडलेली पाहून ही वाट नाही याचा अंदाज पहिल्यांदाच आला तरीही अर्धा तास त्या जंगलात नाही त्या वाटा धुंडाळत आम्ही बरोबर ढाकोबा शिखराच्या खाली आलो.उजवीकडे जाऊन पहिले तर कातळकडे अन डावीकडे ढाकोबाची भव्य भिंत अन मध्ये आम्ही.बाकीच्या पायलट्सना एका जागी बसवून मी,निलेश सूर्यवंशी(एक),प्रसाद,डांगे सर,निलेश वाघ (दोन) असे पथक बनवून रस्त्याच्या शोध  घ्यायला सुरुवात केली.जिपीएस नुसार इथून रस्ता असणार असा अंदाज असल्यामुळे मागे न जाण्याचा निर्णय पहिलेच झाला होता.

                    दाऱ्याघाट सुरुवात    
मच्छरांची संख्या चांगलीच असल्यामुळे ओडोमॉसचा प्रयोग सर्वाना करावा लागला.साधारण २०-२५ मिनिटे पुढे मागे आडवे तिडवे फिरल्यावर टाकटाक आवाज प्रसादने हेरला.पळत जाऊन पाहता काही गावकरी झाड तोडायला तिथे आली होती.निलेश वाघ ने मागे जाऊन सर्व मंडळ बोलावून घेतले. १० मिनिटे दाट जंगलातून घसरगुंडी करून मळलेल्या पायवाटेला लागलो हुश्श..नंतर कळाले घळीतुनच खाली उतरून मग डावी घायची होती असो असे अनुभवपण गाठीशी असणं महत्वाचं.पुढे भल्या मोठया धोपट मार्गाने साधारण तासभर चालत डांबरी रस्ता गाठला.मागे वळून पाहता दाऱ्या घाटाची खिंड अन ढाकोबाच  शिखर बरंच उंचावर राहील होत.काही फोटो काढत डांबरीवर चालत बस गाठली.शेजारीच असलेल्या डोहात अंघोळी उरकून परतीचा प्रवास सुरु केला.वेळ:संध्याकाळी ५.३०    

            पळु गावातून दाऱ्या घाटाची खिंड 

          झक्कास जोडी ..ब्रह्मा सर अन डांगे सर 

          पळु गावातून जीवधन अन दाऱ्या घाट 
पळू मधून कल्याण-नगर रोड  गाठून उजवीकडे परत दाऱ्या घाटाची खिंड अन उंच ढाकोबाचे दर्शन दुरूनच घेऊन धन्य झालो.माळशेज घाट पार करून खुबीत एका हॉटेलमध्ये थांबून पोटोबा उरकला.२ दिवसांची आनंददायी चढाई उतराई संपवुन रात्री १० ला पुण्यनगरीत पोहोचलो.
दुर्ग ढाकोबा ला जाण्यास कोकणातील धसई वरुन खालीलपैकी एक घाटाने सह्याद्री घाटावर चढ़ावे अणि दुर्ग ढाकोबा करून दुसऱ्या घाटाने परत कोकणात उतरावे. 

१. धसई वरुन मढ़वाड़ी गाठून त्रिगुणधारा (डोणीदार ) घाटाने ३ ते ४ तासात डोण गावातून १.३० तासाने दुर्ग मंदिराजवळ पोहचता येते.हा सोपा पण लांबचा मार्ग आहे. 
२.धसई वरुन रामपुर गाठून खुटेदार घाटाने ४ ते ५ तासात दुर्ग मंदिराजवळ पोहचता येते.दुर्ग मंदिरजवळून २० च मिनिटात दुर्ग किल्ल्यावर पोहचता येते.
३.धसई वरुन पळु गाठून दाऱ्या घाटाने ६ ते ७ तासात ढाकोबा गाठता येतो. 

महत्वाच्या नोंदी :
सुरवात : रामवाडी शेवट: पळू 
मार्ग :रामवाडी-खुट्याचं दार-दुर्ग किल्ला-ढाकोबा मंदिर-ढाकोबा शिखर-दाऱ्या घाट(अंबोलीचं दार)-पळू 
एकूण चढाई उतराई :२३१८ मीटर्स
श्रेणी :मध्यम

चढाई उतराईतील टप्पे:
रामवाडी-२२० मीटर्स-खुट्टा दार माथा:१०८० मीटर्स -दुर्ग किल्ला माथा:११७५ मीटर्स-ढाकोबा माथा:१२६४ मीटर्स-दाऱ्या घाट माथा:९०० मीटर्स-पळू:२३० मीटर्स(सर्वोच्च पॉईंट:१२६४ मीटर्स)

या ट्रेकचा पूर्वार्ध खुट्याचं दार-दुर्ग किल्ला 

नोट:आजकाल बरेच ट्रेकर मंडळी जीपीएस वापरतात .वरील दिलेली माहिती ही सह्याद्रीत ट्रेक करणाऱ्या अनुभवी ट्रेकर्स ना उपयोगी पडू शकते म्हणून देत आहे. 

प्रसन्न वाघ 
वाइल्ड ट्रेक ऍडव्हेंचर